Πάρα πολλοί ασθενείς προσέρχονται στον γιατρό τους παραπονούμενοι για βασανιστική φαγούρα στην ευαίσθητη περιοχή. Πρόκειται συνήθως για ενήλικες άνδρες και γυναίκες που βιώνουν συνθήκες έντονου ψυχικού ή σωματικού στρες. Πρόκειται για πολυάσχολους επαγγελματίες, ανθρώπους σε θέσεις ευθύνης, άτομα που βρίσκονται σε δεινή οικονομική κατάσταση. Επίσης μπορεί να πρόκειται για άτομα που βιώνουν συνθήκες έντονης πίεσης λόγω ενός καθοριστικού γεγονότος (π.χ. απώλεια προσφιλούς προσώπου). Ακόμη μπορεί να είναι άνθρωποι με διαγνωσμένες ή αδιάγνωστες ψυχιατρικές νόσους.
Η εικόνα της ευαίσθητης περιοχής χαρακτηρίζεται από έντονη ξηροδερμία, φλεγμονή, ερεθισμό, ερυθρότητα, πληγές που ορορροούν. Το δέρμα στην πάσχουσα περιοχή έχει αλλάξει και έχει γίνει πιο παχύ και σκληρό. Η φαγούρα εμφανίζεται κυρίως σε ώρες χαλάρωσης ή πριν τον ύπνο. Είναι επίμονη και χαρακτηριστικά βασανιστική. Απασχολεί πολύ τον πάσχοντα και τον εμποδίζει ακόμη και να κοιμηθεί καλά.
Η ιδιαίτερα ενοχλητική αυτή κατάσταση ονομάζεται χρόνιος ή απλός λειχήνας.
Στην ουσία πρόκειται για νόσο που έχει προκληθεί από το συνεχές ξύσιμο της περιοχής. Η αρχική αιτία του κνησμού είναι ψυχογενής, ωστόσο το ταλαιπωρημένο από το συνεχές ξύσιμο δέρμα δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερο αίσθημα φαγούρας, που με τη σειρά της κάνει τον ασθενή να θέλει να ξύσει ακόμη περισσότερο κ.ο.κ. Στην ουσία μιλάμε για ένα φαύλο κύκλο φαγούρας και ξυσίματος που δεν τελειώνει και που προοδευτικά αλλοιώνει (λειχηνοποιεί) το δέρμα κατά τον τρόπο που περιγράψαμε.
Ο χρόνιος ή απλός λειχήνας στα γεννητικά όργανα αποτελεί ιδιαίτερα ενοχλητικό και βασανιστικό πρόβλημα. Πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι η φαγούρα τους τρελαίνει! Και δεν λένε ψέματα! Το αίσθημα της φαγούρας σε αυτούς τους ασθενείς είναι πολλαπλάσιο του φυσιολογικού και η διάθεση για συνεχές ξύσιμο ακατανίκητη. Οι ίδιοι αισθάνονται δυσάρεστα με αυτή την κατάσταση ιδιαίτερα όταν βρίσκονται μαζί με άλλους και επιβαρύνονται από επιπλέον αισθήματα ενοχής κι ανασφάλειας.
Καταλαβαίνουμε πως το πρόβλημα χρειάζεται αντιμετώπιση. Το πρώτο βήμα είναι η σωστή αναγνώρισή του. Η προσέγγιση από τον δερματολόγο είναι απαραίτητη ώστε:
1)να τεθεί η σωστή διάγνωση
2)να αποκλειστεί η συνύπαρξή άλλων προβλημάτων με παρόμοια εικόνα, όπως η ψωρίαση, ο σκληροατροφικός λειχήνας, η ερεθιστική δερματίτιδα, ψείρες, ψώρα ή ακόμη και νεοπλασία
3)να αναγνωριστεί τυχόν υπόβαθρο ατοπικής δερματίτιδας καθώς αυτό επηρεάζει πολύ την ανταπόκριση στη θεραπεία
4)να αναγνωριστεί η συνύπαρξη πιθανόν επιμολύνσεων από μικρόβια ή μύκητες
Η θεραπεία στοχεύει στο να σπάσει το φαύλο κύκλο κνησμού-ξυσίματος. Τα κυριότερα θεραπευτικά μέσα είναι:
1)κρέμες αποκατάστασης φραγμού δέρματος που θα βελτιώσουν σιγά σιγά την εικόνα του λειχηνοποιημένου δέρματος
2)ειδικά σαπούνια καθαρισμού που σέβονται το pH της περιοχής
3)τοπικά σκευάσματα που περιέχουν κορτιζόνη για έλεγχο της φλεγμονής
4)επουλωτικές κρέμες για τη θεραπεία των πληγών
5)αντιμετώπιση των επιμολύνσεων με τοπικές ή από του στόματος θεραπείες με αντιβιοτικά ή αντιμυκητιασικά
6)χρήση αγχολυτικών ή αντικαταθλιπτικών κατάλληλων για την αντιμετώπιση του ψυχογενούς κνησμού, όπου κρίνεται σκόπιμο. Φυσικά τέτοια παρέμβαση μπορεί να γίνει σε συνεργασία με άλλες ειδικότητες.
7)Αντισταμινικά με περισσότερο κατασταλτική δράση. Στην περίπτωση του χρόνιου λειχήνα τα νεότερης γενιάς αντισταμινικά βοηθούν ελάχιστα ως καθόλου. Τα παλαιότερης γενιάς αντισταμινικά που έχουν περισσότερο κατασταλτική και υπναγωγό δράση βοηθούν περισσότερο. Φυσικά αυτή η δράση σε πολλούς δημιουργεί δυσκολίες και προβλήματα. Η λήψη τους πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με τον γιατρό
Εκτός από τη θεραπεία απαιτείται και η λήψη μέτρων ειδικής φροντίδας της περιοχής όπως
1)αποφυγή υπερβολικής καθαριότητας και συχνού πλυσίματος, ειδικά με βαριά αντισηπτικά υγρά καθαρισμού που αλλοιώνουν το pH και το μικροβίωμα της περιοχής
2)αποφυγή χρήσης σφουγγαριού τοπικά
3)βαμβακερά εσώρουχα
4)υποαλλεργικά απορρυπαντικά και μαλακτικά
5)μείωση εφίδρωσης περιοχής
Οι ασθενείς πρέπει να γνωρίζουν ότι η διάρκεια της θεραπείας είναι μακρά. Το πρόβλημα είναι επίμονο. Συχνά απαιτείται η συνεργασία δερματολόγου και ψυχιάτρου.
Καζάκος Χαράλαμπος
δερματολόγος-αφροδισιολόγος
http://www.kazakos-derma.gr
Τα άρθρα του γιατρού στο mediteam.gr
https://mediteam.gr/category/καζακοσ-χ/
Διαδυκτιακό κανάλι:
YouTube
Ακολουθείστε τον ιατρό στα social:
