Αγωνίες γονέων……. Γράφει: Αγγελική Δ. Αθανασίου, Χειρουργός Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Μαστολόγος, Γεν. Γραμμ. Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας. Η πρόωρη έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας στην εφηβική ηλικία είναι πηγή πολλών και σοβαρών προβλημάτων, τόσο για την σωματική όσο και για την ψυχική υγεία των νέων. Είναι επίσης σαφές ότι οι πρώιμες σεξουαλικές επαφές δεν οδηγούν σε καλύτερη σεξουαλική και συναισθηματική ζωή στην ενήλικη ζωή. Αντίθετα μάλιστα δημιουργούν προυποθέσεις κακών ή προβληματικών ερωτικών σχέσεων στο μέλλον. Η σωστή ηλικία της πρώτης φοράς δεν φαίνεται να υπάρχει σαν συγκεκριμμένη ηλικία, αλλά θα λέγαμε ότι είναι γύρω στα 17-19 ετών. Βέβαια, για τους μισούς περίπου εφήβους, η ηλικία έναρξης επαφών είναι τα 14-15 χρόνια. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι νεαροί έφηβοι κάνουν σεξ χωρίς συναισθηματικές προεκτάσεις. Με αυτά τα δεδομένα κρούεται ο κώδωνας κινδύνου καθώς, τα κυριότερα προβλήματα υγείας που μπορούν να προκληθούν λόγω έναρξης πρόωρης σεξουαλικής δραστηριότητας περιλαμβάνουν την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, τη μετάδοση ασθενειών όπως το AIDS, τη γονόρροια, την ηπατίτιδα C, τα χλαμύδια, τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων, τον έρπη των γεννητικών οργάνων και από άλλους σεξουαλικώς μεταδιδόμενους παράγοντες. Οι κίνδυνοι είναι ακόμα μεγαλύτεροι σε παιδιά κάτω των 15 ετών. Υπολογίζεται ότι το 80% περίπου των νέων θα έρθουν σε επαφή με τον ιό HPV (των κονδυλωμάτων), τα δύο πρώτα χρόνια της σεξουαλικής τους δράσης. Τα στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι οι έφηβοι ιδίως κάτω των 15 ετών , που εμπλέκονται σε σεξουαλικές εμπειρίες χρησιμοποιούν με χαμηλότερη συχνότητα προφυλακτικά και παρουσιάζουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν πέραν του ενός σεξουαλικούς συντρόφους. Παράλληλα, φαίνεται ότι στην εποχή μας, ο στοματικός και διορθικός (παραφύση) έρωταςστην εφηβική ηλικία έχει καταστεί σημαντικό μέρος των σεξουαλικών εμπειριών των εφήβων. Ο λόγος αυτής της εξέλιξης είναι ότι οι έφηβοι θεωρούν πως με αυτό τον τρόπο θα αποφύγουν τους κινδύνους ,οργανικούς ή/και κοινωνικούς,που συνοδεύουν τον κολπικό έρωτα. Όμως, αυτό δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα, διότι η επικίνδυνη σεξουαλική αυτή συμπεριφορά οδηγεί τελικά σε ανάλογα προβλήματα όπως η κολπική συνεύρεση. Επιπρόσθετα, οι ψυχολογικοί τραυματισμοί που είναι δυνατόν να υποστεί το παιδί είναι σε θέση να το επηρρεάσουν αρνητικά σε όλη του τη ζωή. Η πρόωρη σεξουαλική δραστηριότητα θεωρείται ως μείζον πρόβλημα της δημόσιας υγείας. Η κοινωνία εκπέμπει καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες ερωτικά μηνύματα προς κάθε κατεύθυνση κυρίως μέσα από τα ΜΜΕ και το διαδίκτυο. Ο λόγος βέβαια είναι καθαρά εμπορικός. Το σεξ πουλάει. Έχοντας υπόψη τη θλιβερή και την επικίνδυνη αυτή κατάσταση για το μέλλον των παιδιών μας, είναι επιτακτικό να μελετηθεί περισσότερο το πρόβλημα και να βρεθούν τρόποι μείωσης του αριθμού των εφήβων που εμπλέκονται σε πρόωρες επικίνδυνες σεξουαλικές συμπεριφορές. Η επιθετικότητα της εποχής αποτέλεσμα της οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης λειτουργεί επίσης αρνητικά σε επίπεδο σχέσεων των δύο φύλων. Στο ίδιο πλαίσιο εκφράζεται και η σύγχρονη ηθική, η λεγόμενη ηθική της πλειονότητας, η εκπόρνευση των πάντων. Παράγοντες που συσχετίζονται με πρόωρη σεξουαλική δραστηριότητα είναι : • Αυξημένος χρόνος παρακολούθησης τηλεόρασης • Χαμηλό αίσθημα αυτοεκτίμησης ( για τα κορίτσια) • Κακές σχέσεις με τους γονείς • Συνδρομο ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητα • Χαμηλές ακαδημαικές επιδόσεις • Γονείς χαμηλού μορφωτικού επιπέδου Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι η επιρροή των γονιών είανι καθοριστικής σημασίας για το εάν οι έφηβοι θα εμπλακούν ή όχι σε πρόωρο σεξ. Οι πατροπαράδοτες αξίες καιαρχές επέτρεψαν σε πολλές γενιές να ωριμάσουν σταδιακά και να στηρίξουν το κοινωνικό οικοδόμημα. Σήμρα όμως, η ελληνική οικογένεια περνάει κρίση, βαθειά κρίση. Όμως τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν ανάγκη από αγάπη και όρια. Η έλλειψη ορίων μας εκθέτει σε λάθοε συμπεριφορές που καθοδηγούνται από τη βιασίνη, την γενικότερη βουλιμική διάθεση της εφηβείας και τον μιμητισμό. Οι γονείς προβληματίζονται για τη σεξουαλική συμπεριφορά των παιδιών τους καθώς και για τη γενικότερη συμπεριφορά και εκπαίδευσή τους. Ωστόσο η ουσιαστική παρέμβαση γίνεται μόνο σε μορφωτικό επίπεδο με παροχή ενισχυτικήςδιδασκαλίας. Η σεξουαλική όμως ζωή και συμπεριφορά δεν αποτελεί αυθέρετο και ανξάρτητο κομμάτι της ζωής μας. Αντίθετα, εντάσσεται απόλυτα στην καθημερινότητά μας και αποτελεί καθρέφτη του χαρακτήρα μας και της προσωπικότητάς μας. Οδηγίες για γονείς στην ερώτηση : “Μαμά/ Μπαμπά , πότε μπορώ να κάνω σεξ ;” ✓ Όταν πιστεύεις ότι είσαι έτοιμος ανεξάρτητα από την ηλικία σου, για να δώσεις και να εκλάβεις ερωτισμό από αυτόν/ην που επέλεξες. ✓ Μη βιαστείς να κάνεις έρωτα επειδή οι φίλες/οι σου το έχουν ήδη κάνει ή για να αντιδράσεις στους γονείς σου. ✓ Δεν υπάρχει σωστή ηλικία της πρώτης φοράς. Υπάρχει η δική σου ηλικία και η δική σου πρώτη φορά. ✓ Το σεξ και ο έρωτας γινονται όχι γιατί «πρέπει» αλλά γιατί «θέλεις» εσύ. ✓ Μην παρασύρεσαι από συναισθηματικούς εκβιασμούς « άμα με θέλεις και με αγαπάς, θα κάνουμε σεξ», «εγω σε θέλω ολοκληρωτικά τώρα», «αν δεν με θες τότε να χωρίσουμε», κλπ. Η σεξουαλική σχέση προχωρά μόνο όταν το θέλουν και οι δύο. ✓ Καμία φορά συνάπτονται σχέσεις με μεγάλη διαφορά ηλικίας. Αυτές μπορεί να αποτελέσουν πηγή μεγάλων προβλημάτων, καθώς ο ωριμότερος μπορεί εύκολα να χειραγωγήσει το μικρότερο έφηβο. Αποτέλεσμα αυτής της χειραγώγησης είναι η καταστροφική επίδραση της σεξουαλικής συμπεριφοράς και επιθυμίας του μεγαλύτερου στην συναισθηματικά ανόριμη ψυχή του μικρότερου που χειραγωγείται να εμπλακεί σε ερωτικές περιπέτειες και εμπειρίες, που βεβαίως ακόμα δεν μπορεί να διαχειριστεί. Η πρώτη ερωτική επαφή είναι μία ιδιαίτερη προσωπική στιγμή που ο καθένας μας θα τη θυμάται για πάντα. Κατά συνέπεια ο χώρος, ο χρόνος και το πρόσωπο με το οποίο θα προχωρήσει ένας έφηβος ή μία έφηβη στην ολοκλήρωση των σχέσεων του, πρέπει να είναι μία απόλυτα προσωπική επιλογή στην οποία οι έφηβοι πρέπει εξαρχής να αντιμετωπίζουν σαν κάτι ουσιαστικό. Οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια και η επικοινωνία με το παιδί, η αγάπη και τα όρια, είναι τα στοιχεία που θα καθοδηγήσουν τον έφηβο στην επιλογή της χρονικής στιγμής, του πρώτου ερωτικού συντρόφου και της γενικότερης και ασφαλούς σεξουαλικής συμπεριφοράς για ένα αρμονικό, ισορροπημένο και υγειές μέλλον αυτού.
