Η ινομυαλγία αποτελεί μια μείζων πρόκληση για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης λόγω της ασαφής αιτιολογίας και της ανεπαρκής ανταπόκρισης στη θεραπεία, κατατάσσoντας την ως μια σύνθετη χρόνια διαταραχή με έλαχιστες διαθέσιμες αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές. Χαρακτηρίζεται από χρόνιο διάχυτο μυοσκελετικό πόνο και ευαισθησία συνοδευόμενη συχνά από διαταραχές ύπνου, χρόνια κόπωση, γνωσιακές διαταραχές, δυσκαμψία, ημικρανίες, ευερέθιστο έντερο και μειωμένη διάθεση επηρεάζοντας περίπου το 1-3% του γενικού πληθυσμού (Wolfe et al., 1995, Mease et al. 2005).
Η λέξη προέρχεται από το ινο- (ινώδης ιστός) και -μυαλγία (πόνος στους μυς). Ο πόνος διαρκεί πάνω από τρεις μήνες και μπορεί να εντοπιστεί σε διάφορα σημεία του σώματος όπως πάνω και κάτω από τη μέση, τη σπονδυλική στήλη, τους μυς της ωμοπλάτης και του αυχένα.
Οι περισσότεροι ασθενείς παραπονιούνται για κόπωση ήδη από το πρωινό ξύπνημα αλλά συνήθως επιδεινώνεται κατά τις απογευματινές ώρες. Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου υπάρχει στο 50% των ασθενών ενώ αναφέρουν μεγάλη ευαισθησία στον πόνο και ελαττωμένη αντοχή σε φυσιολογικά μη επώδυνα αισθητικά ερεθίσματα (ακουστικά, οπτικά, οσφρητικά και ερεθίσματα αφής) και έτσι παρουσιάζουν ευαισθησία στο άγγιγμα, στους δυνατούς ήχους, στα δυνατά φώτα, στις δυνατές οσμές και στο κρύο.
Ως εκ τούτου, τα συμπτώματά τους επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις δραστηριότητές του πάσχοντα και μπορούν να οδηγήσουν σε αποδιοργάνωση τη καθημερινότητάς του.
Αν και τα αίτια και η φυσιοπαθολογία της ινομυαλγίας είναι άγνωστα, διάφορες μεταβολές που αφορούν τον ύπνο, τους μυς, το νευροενδοκρινικό και νευροδιαβιβαστικό σύστημα, όπως και ανωμαλίες στη ροή του εγκεφαλικού υγρού, έχουν παρατηρηθεί σε ασθενείς με ινομυαλγία.
Λόγω των πολλαπλών της συμπτωμάτων είναι δύσκολη η διάγνωση της ινομυαλγίας. Επειδή δεν υπάρχουν ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις για το συγκεκριμένο σύνδρομο, η κλινική εξέταση από έμπειρο εξειδικευμένο ιατρό και η απόκλιση αρχικά άλλων παθήσεων όπως και η απάντηση του ασθενούς σε συγκεκριμένα ερωτηματολόγια βοηθούν στη διάγνωσή της.
Η διαχείριση της χρήζει διεπιστημονικότητας ώστε να προσφερθεί ένα ολοκληρωμένο θεραπευτικό σχήμα.
Εκτός από τις ήδη γνωστές υπάρχουσες θεραπείες, αυξανόμενο ενδιαφέρον εκδηλώνεται από τους ερευνητές σχετικά με το ρόλο του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) στην ινομυαλγία. Αλλαγές στην εγκεφαλική δομή (Kuchinad et al., 2007. Lutz et al., 1998), νευροφυσιολογίας (Mhalla et al., 2010) και νευροχημικές διεργασίες (Harris et al., 2007) έχουν παρατηρηθεί.
Σε μια συστηματική ανασκόπηση και μέτα-ανάλυση εκατόν εξήντα τριών επιστημονικών άρθρων (Knijnik et al., 2015) παρουσιάζεται ότι η επαναληπτική διακρανιακή μαγνητική διέγερση (rTMS) υψηλής συχνότητας στον αριστερό ραχιαίο πλάγιο προμετωπιαίο φλοιό (DLPFC) καθημερινά σε διάστημα ενός μήνα επιδρά θετικά στη ποιότητα ζωής του ασθενή με ινομυαλγία με μείωση του πόνου και αύξηση της ενέργειας. Σύμφωνα με τον Daniel Clauw, διευθυντή του Κέντρου Ερευνών του Τμήματος Χρόνιου Πόνου και Κόπωσης, του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, η διέγερση του προμετωπιαίου φλοιού που συμβαίνει με την διακρανιακή μαγνητική θεραπεία μπορεί να έχει κάποιο όφελος ακόμη και σε άλλες καταστάσεις χρόνιου πόνου.
Η επαναληπτική διακρανιακή μαγνητική θεραπεία (rTMS) είναι μια απόλυτα επιστημονικά έγκριτη, ασφαλής και μη επεμβατική μέθοδος με θετική απόκριση θεραπείας σε ασθενείς με ανθεκτική μείζων κατάθλιψη, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και άλλες νευροψυχιατρικές διαταραχές. Είναι εγκεκριμένη από τον οργανισμό τροφίμων και φαρμάκων των Η.Π.Α (FDA) από το 2008 ως θεραπεία της ανθεκτικής κατάθλιψης. Δε προκαλεί απώλεια μνήμης όπως η ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ECT) ή ανεπιθύμητες παρενέργειες που ενδέχομενως να εμφανιστούν λόγω των αντικαταθλιπτικών όπως αύξηση βάρους, σεξουαλικής δυσλειτουργίας, διαταραχές ύπνου, πεπτικές διαταραχές, ξηροστομία. Είναι εύκολα ανεκτή χωρίς σοβαρές ή μη αναστρέψιμες, συστημικές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Συμπληρωματικά, σημαντικός είναι και ο ρόλος της σωματικής ψυχοθεραπείας σε χρόνιες καταστάσεις πόνου πέρα από τη φαρμακευτική αγωγή, φυσική άσκηση και εργοθεραπεία. Θεωρώντας πως το σώμα βρίσκεται σε δυναμική σχέση με την ψυχολογία και το περιβάλλον και ως εκ τούτου οποιοδήποτε μέρος του συστήματος επηρεάζει τα υπόλοιπα, τα συμπτώματα του σώματος γίνονται οι “οδηγοί” στην πορεία ανεύρεσης βαθύτερων αιτιών που συνδέονται και με ψυχικούς παράγοντες. Η απλή αρχή “είμαι το σώμα μου”, καθώς κανείς δεν υπάρχει εκτός του σώματός του, δηλώνει ακριβώς πως το σώμα εκφράζει αυτό που είναι κανείς. Στη περίπτωση κάποιου συνδρόμου ή πάθησης, συχνά υπάρχει απόσυρση, παραίτηση, θυμός, θλίψη και άλλα συναισθήματα που δυσκολεύουν τη ζωή του ατόμου. Στην σωματική ψυχοθεραπεία η διαδικασία που ακολουθείται είναι θα λέγαμε διπλής κατεύθυνσης: αφενός ανοίγει χώρο στα συναισθήματα του ασθενούς που αφορούν στην ασθένεια και αφετέρου αναζητά τους ψυχικούς παράγοντες που μπορεί να συντέλεσαν στην εκδήλωσή της.
Το σώμα, χωρίς να έχει λέξεις να επικοινωνήσει, έχει την δική του έκφραση. Ο τρόπος που καθόμαστε, κινούμαστε, νιώθουμε το σώμα μας στο χώρο και σε σχέση με τους άλλους, όταν είναι υγιές και όταν νοσεί μας δίνει στοιχεία για εμάς και μας καλεί να το ακούσουμε.
Εικόνα 1. Τα επώδυνα σημεία σε ασθενεί με ινομυαλγία σύμφωνα με Lawrence J.Leventhal. Management of Fibromyalgia. Ann Intern Med.1999:131:851
Πηγές:
1. Harris, R.E., Clauw, D., Scott, D.J., McLean, S.A., Gracely, R.H., Zubieta, J.K. (2007). Decreased central mu‐opioid receptor availability in fibromyalgia. J Neurosci 27, 10000– 10006.
2. Knijnik, L.M., Dussán‐Sarria, J.A., Rozisky, J.R., Torres, I.L.S., Brunoni, A.R., Fregni, F., Caumo, W. (2015). Repetitive transcranial magnetic stimulation for fibromyalgia: systematic review and meta‐analysis. Pain Pract 16, 294– 304.
3. Kuchinad, A., Schweinhardt, P., Seminowicz, D.A., Wood, P.B., Chizh, B.A., Bushnell, M.C. (2007). Accelerated brain gray matter loss in fibromyalgia patients: Premature aging of the brain? J Neurosci 27, 4004– 4007.
4. Mease, P.J., Clauw, D., Arnold, L.M., Goldenberg, D.L., Witter, J. et al. (2005). Fibromyalgia syndrome. J Rheumatol 32, 2270– 2277.
5. Mhalla, A., de Andrade, D.C., Baudic, S., Perrot, S., Bouhassira, D. (2010). Alteration of cortical excitability in patients with fibromyalgia. Pain 149, 495– 500.
6. Wolfe, F., Ross, K., Anderson, J., Russell, I.J., Hebert, L. (1995). The prevalence and characteristics of fibromyalgia in the general population. Arthritis Rheum 38, 19– 28
*Οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμοδίου επαγγελματία υγείας.
Aναδημοσιευση από το greecetmscenter.com
