Αξονική στεφανιογραφία vs κλασική στεφανιογραφία
Το έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι μία από τις συχνότερες αιτίες θανάτου στο σύγχρονο κόσμο. Σημαίνει νέκρωση τμήματος του μυοκαρδίου που οφείλεται σε απόφραξη μιας ή περισσοτέρων στεφανιαίων αρτηριών.
Η απόφραξη μιας στεφανιαίας αρτηρίας συνήθως οφείλεται σε ανάπτυξη θρόμβου σε ήδη υπάρχουσα αθηροσκληρωτική πλάκα που έχει προκαλέσει στένωση του αυλού του αγγείου.
Για τους ασθενείς με ήδη υπάρχουσα στεφανιαία νόσο ή ακόμα για αυτούς τους ασθενείς οι οποίοι έχουν αρκετούς προδιαθεσικούς παράγοντες στο να αναπτύξουν έμφραγμα του μυοκαρδίου κατά τη διάρκεια της ζωής τους οι απεικονιστικές εξετάσεις είναι πολύ σημαντικές.
Δύο είναι τα είδη των απεικονιστικών εξετάσεων που χρησιμοποιούνται συνήθως. Η πρώτη είναι η κλασική στεφανιογραφία η οποία είναι μία επεμβατική μέθοδος και πραγματοποιείται μέσω ενός μικρού μακρόστενου σωλήνα (καθετήρας) ο οποίος τοποθετείται ενδαρτηριακά είτε από το χέρι είτε από το πόδι και φτάνει έως και τα στεφανιαία αγγεία. Στη συνέχεια μέσω του καθετήρα γίνεται έγχυση ιωδιούχου σκιαγραφικής ουσίας που σκιαγραφεί τις αρτηρίες της καρδιάς και απεικονίζονται μέσω ακτίνων Χ από τον αγγειογράφο.
Η δεύτερη μέθοδος είναι η αξονική στεφανιογραφία. Η αξονική στεφανιογραφία είναι μία μη επεμβατική μέθοδος απεικόνισης των στεφανιαίων αρτηριών. Η μέθοδος χρησιμοποιεί ακτίνες Χ και μέσω του αξονικού τομογράφου μας δίνει τρισδιάστατες αναλυτικές εικόνες της στένωσης των στεφανιαίων αρτηριών. Και αυτή η εξέταση χρησιμοποιεί ιωδιούχο σκιαγραφική ουσία πλην όμως αυτή δεν εγχύεται ενδαρτηριακά αλλά ενδοφλέβια μέσω ενός μικρού καθετήρα που τοποθετείται σε μία περιφερική φλέβα του χεριού.
Ποια είναι τα οφέλη των δύο μεθόδων εξέτασης?
Η κλασική στεφανιογραφία είναι η πιο κοινή μέθοδος ανίχνευσης της στένωσης των στεφανιαίων αρτηριών που θα μπορούσαν να θεραπευτούν με ένα ενδοαυλικό μόσχευμα (stent) ή χειρουργείο αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (bypass) Έτσι αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται τόσο για τη διάγνωση όσο και για τη θεραπεία της νόσου. Επίσης η κλασική στεφανιογραφία ενδείκνυται σε ασθενείς υψηλού ρίσκου στεφανιαίας νόσου με τυπικά συμπτώματα.
Η αξονική στεφανιογραφία είναι μία γρήγορη ,ακριβής και σχετικά ανώδυνη εξέταση η οποία μας δίνει αρκετές πληροφορίες για την κατάσταση των στεφανιαίων αρτηριών σε ασθενείς χαμηλού ρίσκου στεφανιαίας νόσου. Η εξέταση είναι σε θέση να αποκλείσει την ύπαρξη εμφράγματος μειώνοντας την ανάγκη πραγματοποίησης επεμβατικής κλασικής στεφανιογραφίας. Έτσι είναι μία ασφαλής μέθοδος που χρειάζεται μικρή προετοιμασία και σχεδόν καθόλου χρόνο ανάρρωσης μετά την εξέταση.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για τις δύο μεθόδους εξέτασης?
Η κλασική στεφανιογραφία όπως προαναφέραμε είναι μία επεμβατική μέθοδος η οποία σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα όπως, έμφραγμα κατά τη διάρκεια της εξέτασης ή ακόμα και ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες θα μπορούσαν να είναι μία αλλεργική αντίδραση στην ενδοφλέβια σκιαγραφική ουσία ή ακόμα και ρήξη αγγείου, περιφερική εμβολή , ψευδοανεύρυσμα είτε διάτρηση από το σύρμα. Η μέθοδος απαιτεί νηστεία πριν από την εξέταση και λίγες ώρες παραμονή στο νοσοκομείο μετά το πέρας αυτής.
Η αξονική στεφανιογραφία έχει και αυτή την πιθανότητα εμφάνισης ανεπιθύμητης αλλεργικής αντίδρασης στην ενδοφλέβια σκιαγραφική ουσία. Βέβαια υπάρχουν αρκετοί ασθενείς οι οποίοι αποκλείονται της εξέτασης λόγω:
-
- Ασθενείς που ζυγίζουν πάνω από 200 κιλά δεν μπορούν να εξεταστούν.
-
- Ασθενείς με αρρυθμία η ακόμα και ταχυκαρδία θα πρέπει να πάρουν θεραπεία για να μειωθεί ο καρδιακός ρυθμός, γιατί η εξέταση απαιτεί μία ρυθμική ,χαμηλών σφύξεων καρδιακή λειτουργία.
-
- Ακόμη είναι αναγκαίο οι ασθενείς να κρατήσουν την αναπνοή τους για 20 δευτερόλεπτα, άρα θα πρέπει να έχουμε πλήρη συνεργασία του εξεταζόμενου.
- Τέλος ας σημειωθεί ότι η αξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας και με σημαντική εναπόθεση ασβεστίου στα αγγεία τους δεν έχει μεγάλη ευαισθησία λόγω της παρουσίας τεχνικών σφαλμάτων της μεθόδου. Έτσι δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε το βαθμό στένωσης των στεφανιαίων αρτηριών.
Ποιά εξέταση θα πρέπει να διαλέξω?
Ακόμα υπάρχει διχογνωμία για το πότε θα πρέπει να πραγματοποιείται και σε ποιους τύπους ασθενών η μία ή η άλλη εξέταση. Τελευταίες μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι διαγνωστικές δυνατότητες της αξονικής στεφανιογραφίας μπορούν να συγκριθούν με αυτές της κλασικής. Από την άλλη μεριά όμως η κλασική στεφανιογραφία είναι αναντικατάστατη λόγω του ότι η βλάβη που αναδεικνύεται μπορεί να αποκατασταθεί άμεσα. Η αξονική στεφανιογραφία είναι μία πολύ καλή μέθοδος για τον αποκλεισμό των τριών μεγάλων καρδιαγγειακών νοσημάτων ( οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, διαχωρισμό της θωρακικής αορτής και πνευμονική εμβολή) όπως και το να μας καθορίσει ποιοί ασθενείς χρήζουν απλής ιατρικής θεραπείας ή μία περαιτέρω επεμβατική μέθοδο για την αποκατάσταση της νόσου τους. Αν και οι καινούργιοι αξονικοί τομογράφοι έχουν μικρότερη δόση για ακόμη καλύτερη ανάλυση της εικόνας η μέθοδος πρέπει να χρησιμοποιείται σύμφωνα με τις πρόσφατες οδηγίες ακτινοπροστασίας.
Πηγές: 1) Καρδιολογία (Π. Τούτουζας)
2) HOW DO CCTA AND CONVENTIONAL ANGIOGRAPHY COMPARE? (Amber Nason)
