Οι εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου γνωστές και ως screening tests πραγματοποιούνται σε νόσους που οι εξεταζόμενοι δεν παρουσιάζουν συμπτώματα ή δεν έχουν γνωστό ιστορικό για την συγκεκριμένη ασθένεια. Για παράδειγμα η μαστογραφία είναι μία εξέταση εκλογής για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού ,για αυτό και χρησιμοποιείται ευρέως ως εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου για αυτή τη νόσο. Η μοναδική εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου η οποία αναφέρεται στον καρκίνο του πνεύμονα είναι η χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία (LDCT) .Συστήνουμε τις εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου λόγω του ότι η πρώιμη διάγνωση βοηθάει στην πλήρη ίαση του εξεταζόμενου.
Η σάρωση των πνευμόνων στον αξονικό τομογράφο διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα δεν είναι επώδυνη και δίνει λεπτομερή ανάλυση της αρχιτεκτονικής των πνευμόνων με πολύ μικρότερη δόση όσον αφορά την ακτινοβολία της τάξης του 90% συγκριτικά με τις εξετάσεις ρουτίνας των πνευμόνων.
Παλαιότερα χρησιμοποιήθηκαν δύο μέθοδοι προσυμπτωματικού ελέγχου .Η πρώτη ήταν η σε όλους μας γνωστή ακτινογραφία θώρακος και η άλλη ήταν η κυτταρολογική εξέταση πτυέλων . Η χρήση των δύο αυτών μεθόδων από μόνες τους ή σε συνδυασμό φαίνεται ότι δεν μπορεί να μειώσει αισθητά τον κίνδυνο θανάτου και την αύξηση της επιβίωσης από τον καρκίνο του πνεύμονα.
Για αυτό λοιπόν το 2013 η επιτροπή υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών συνέστησε τη πραγματοποίηση προσυμπτωματικού ελέγχου σε ασθενείς οι οποίοι :
1) Είναι βαρείς καπνιστές,(βαρείς καπνιστές θεωρούνται αυτοί που έχουν ιστορικό 30 πακέτων το χρόνο ή και περισσότερο, δηλαδή είτε καπνίζουν ένα πακέτο τσιγάρα τη μέρα για 30 χρόνια είτε δύο πακέτα τη μέρα για 15 χρόνια).
2) Καπνίζουν ή έχουν κόψει το κάπνισμα τα τελευταία 15 χρόνια
3) Είναι ηλικίας 55 και 80 ετών.
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 85% των ασθενών που θα αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα είναι καπνιστές ή πρώην καπνιστές .
Όπως μπορούμε να αντιληφθούμε όλοι μας ο καρκίνος του πνεύμονα ο οποίος ανιχνεύεται σε πρώιμο στάδιο και γενικά όσο το δυνατόν πιο νωρίς πριν επεκταθεί σε άλλες περιοχές του σώματός μας σίγουρα μπορεί να ιαθεί τις περισσότερες φορές πλήρως. Δυστυχώς όταν ο καρκίνος του πνεύμονα διαγνωστεί σε συμπτωματικούς ασθενείς τις περισσότερες φορές η νόσος έχει εξαπλωθεί και οι πιθανότητες πενταετούς επιβίωσης του ασθενούς είναι σαφώς μειωμένες.
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες του καρκίνου του πνεύμονα είναι:
1) Καπνιστές
2 )Όσοι εκτίθενται σε περιβάλλον διαβίωσης ή εργασίας με καρκινογόνες ουσίες
3) Άτομα με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα
4)Ασθενείς με χρόνιες πνευμονικές νόσους
Οφέλη και κίνδυνοι από το προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του πνεύμονα.
Οφέλη
Α) Η χρήση της αξονικής τομογραφίας είναι η ιδανική μέθοδος για να ανιχνεύσει τους πνευμονικούς όζους όταν αυτοί είναι πολύ μικροί μέχρι και της τάξης των ελάχιστων χιλιοστών
Β) Η αξονική τομογραφία είναι μία γρήγορη μέθοδος της τάξης των λίγων δευτερολέπτων το οποίο σε μερικές περιπτώσεις είναι πολύ σημαντικό για τους ασθενείς που έχουν πρόβλημα να κρατήσουν την αναπνοή τους.
Γ) Η χαμηλή δόσης αξονική τομογραφία των πνευμόνων είναι ανώδυνη και είναι μια μη επεμβατική μέθοδος .Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί ενδοφλέβια σκιαγραφική ουσία .
Δ) Η ακτινοβολία πού χρησιμοποιείται είναι 90% λιγότερη από αυτή που χρησιμοποιείται στην καθ΄ημέρα πράξη σε αξονικές τομογραφίες πνευμόνων.
Ε) Η εξέταση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε όλους τους ασθενείς χωρίς τους περιορισμούς των μεταλλικών ενδοπροσθέσεων ή άλλων μεταλλικών αντικειμένων που μπορεί να φέρει ο ασθενής και αποτελούν πρόβλημα στις εξετάσεις μαγνητικής τομογραφίας .
ΣΤ) Η χρήση της χαμηλής δόσης αξονικής τομογραφίας στον πνεύμονα έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να μειώσει τους θανάτους από καρκίνο του πνεύμονα σε ασθενείς υψηλού κίνδυνου.
Ζ) Σε περίπτωση που ανιχνευθεί σε πρώιμο στάδιο όζος ο οποίος είναι ύποπτος για καρκίνο του πνεύμονα αυτός μπορεί να αφαιρεθεί με μικροχειρουργική επέμβαση και φυσικά όσο το δυνατόν μικρότερη αφαίρεση φυσιολογικού πνευμονικού παρεγχύματος.
Κίνδυνοι
Α) Η εξέταση μπορεί να αναδείξει ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχουμε μη φυσιολογικά αποτελέσματα ,δηλαδή την ανάδειξη ενός όζου τον οποίο υποπτευόμαστε ότι μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο ενώ αυτός είναι καλοήθης.
Αυτό πιθανότατα θα μας οδηγήσει σε επανάληψη της εξέτασης ή στη χειρότερη περίπτωση σε βιοψία της βλάβης.
Β) Η εξέταση επίσης μπορεί να αναδείξει και ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα . Δηλαδή ένας όζος ο οποίος μας φαίνεται χαμηλού ρίσκου μπορεί να εξελιχθεί σε κακοήθεια.
Γ) Σίγουρα δεν μπορούν να ανιχνευτούν όλοι οι παθολογοανατομικοί τύποι του καρκίνου του πνεύμονα με αυτή τη μέθοδο.
Δ) Τέλος υπάρχει ένας θεωρητικά ελάχιστος κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου από την ακτινοβολία.
Radiology info.org
National Comprehensive Cancer Network, American Lung Association, American Association for Thoracic Surgery, American Society of Clinical Oncologists, American College of Chest Physicians, American Thoracic Society
IΩANNHΣ KOPNEZOΣ.
IATPOΣ AKTINOΛOΓOΣ.
EΠIMEΛHTHΣ A AKTINOΛOΓIKOY TMHMATOΣ
TZANEIO NOΣOKOMEIO ΠEIPAIA.
