ΒΛΑΧΟΣ

ΛΙΘΙΑΣΗ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΛΙΘΙΑΣΗ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Από το χειρουργό-ουρολόγο Βλάχο Ανδρέα
Αναλόγως της εντόπισης του λίθου, του μεγέθους του, της σύστασής του, του βαθμού απόφραξης που προκαλεί και της γενικής κατάστασης του ασθενούς, επιλέγεται από τον Ουρολόγο ο τρόπος αντιμετώπισης:
1) ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΒΟΛΗ ΛΙΘΟΥ
Ο τίτλος είναι μία απόπειρα απόδοσης του όρου MedicalExpulsive Therapy (MET) από τα αγγλικά και αναφέρεται στους λίθους που αποφράσσουν τον ουρητήρα.
Είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι λίθοι αποβάλλονται από το ουροποιητικό αυτόματα. Οι παράγοντες που καθορίζουν το αν θα αποβληθεί ένας λίθος είναι το μέγεθος του λίθου και το σημείο του ουρητήρα μέχρι το οποίο ο λίθος έχει φτάσει. Για λίθους που έχουν φτάσει στο τέλος του ουρητήρα, λίγο πριν την κύστη, το ποσοστό αυτόματης αποβολής φτάνει το 80%. Από την άλλη πλευρά, λίθοι μεγαλύτεροι από 9 mm έχουν πιθανότητα αποβολής μόλις 25%. Ο χρόνος που μεσολαβεί για την αποβολή, πάντως, είναι συνήθως μεταξύ 30 και 40 ημερών κατά μέσο όρο.
Δεν είναι πάντα απλή υπόθεση η επιλογή θεραπείας για τον ασθενή με λιθιασικό επεισόδιο. Γενικά, συνήθως απαιτείται κάποια επεμβατική τεχνική όταν:
• ο ασθενής έχει πόνο που δεν ελέγχεται
• έχει μεγάλο λίθο
• διαπιστωθεί σημαντικού βαθμού απόφραξη
• υπάρχουν σημεία λοίμωξης ή διαταραχές των ηλεκτρολυτών, με ή χωρίς επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας
• έχει μόνο έναν νεφρό

Σε επιλεγμένους ασθενείς, όμως, μπορεί να εφαρμοστεί η φαρμακευτική θεραπεία.  (Η ευθύνη για την επιλογή και την επίβλεψη της φαρμακευτικής αγωγής είναι του γιατρού σας , μετά την εξέταση σας και τη διάγνωση από αυτόν, ποτέ μόνοι σας ή με συμβουλή τρίτου).Αν και έχουν δοκιμαστεί αρκετές ουσίες, καλύτερα αποτελέσματα έδειξαν μία ομάδα φαρμάκων που ονομάζονται α-αποκλειστές (που συνήθως χορηγούνται σε ασθενείς με υπερπλασία προστάτη) και η νιφεδιπίνη από μία ομάδα αντιϋπερτασικών που ονομάζονται αποκλειστές διαύλων ασβεστίου. Συχνότερα χρησιμοποιούνται οι πρώτοι, συνδυαζόμενοι πολλές φορές με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ή κορτικοστεροειδή. Ο στόχος είναι η διευκόλυνση αυτόματης αποβολής της πέτρας και ο αποτελεσματικότερος έλεγχος του πόνου.

 
Οι καλύτεροι υποψήφιοι για την συγκεκριμένη μέθοδο είναι ασθενείς με μικρούς λίθους ή ασθενείς με λίθους έως μετρίου μεγέθους που έχουν προχωρήσει στο τελευταίο τμήμα του ουρητήρα. Σημαντικές παράμετροι επίσης είναι η απουσία πόνου (ή ο έστω με αναλγητικά ελεγχόμενος πόνος), η απουσία άλλων παθολογικών ευρημάτων από τις εξετάσεις(μικροβιακή λοίμωξη, έκπτωση λειτουργίας νεφρών, μεγάλη απόφραξη) και η διάθεση συνεργασίας από τον ασθενή.
Ο ασθενής, λοιπόν, πριν ξεκινήσει, θα πρέπει να ενημερωθεί για τα φάρμακα και τις πιθανές παρενέργειές τους, τα κατ’ εκτίμηση ποσοστά πιθανής επιτυχίας, καθώς και να συμφωνήσει να παρακολουθείται για έλεγχο πιθανής μετακίνησης της πέτρας και τυχόν υδρονέφρωση λόγω απόφραξης. Συνήθως, χρειάζεται να επαναλαμβάνεται συχνά ένα υπερηχογράφημα και ίσως περιοδικά εξετάσεις ούρων ή κάποιες αιματολογικές. Η μέθοδος, κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις είναι μία ασφαλής επιλογή, με ελάχιστο κόστος και χωρίς τις τυχόν επιπλοκές μίας επέμβασης.
 
2) ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΛΙΘΟΘΡΥΨΙΑ
Η εξωσωματική λιθοθρυψία (Extracorporeal ShockWave Lithotripsy ή ESWL) είναι μία ελάχιστα επεμβατική ενεργητική μέθοδος αντιμετώπισης των λίθων του ουροποιητικού. Ένα μηχάνημα που λέγεται λιθοτρίπτης εστιάζει υπερήχους υψηλής ενέργειας και θρυμματίζει τον λίθο χωρίς να απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Κάποιες φορές, πριν την εξωσωματική λιθοθρυψία μπορεί να τοποθετηθεί και ουρητηρικός καθετήρας υπό αναισθησία. Τα λιθιασικά συγκρίμματα κατόπιν αποβάλλονται μέσω της ούρησης.
Η μέθοδος έχει τις ενδείξεις και τους περιορισμούς της. Για παράδειγμα, δεν ενδείκνυται για πολύ μεγάλους λίθους (άνω των 2 εκατοστών). Επίσης, κάποιοι λίθοι δεν θρυμματίζονται εύκολα οπότε μπορεί να απαιτηθούνγι’ αυτό παραπάνω από μία συνεδρίες λιθοθρυψίας.Εξάλλου, είναι πιθανόν σε κάποιες περιπτώσεις τα λιθιασικά συγκρίμματα να αποφράξουν εκ νέου το ουροποιητικό σε άλλη από την αρχική θέση. Ωστόσο, πρόκειται για σχετικά ασφαλή, αποτελεσματική, οικονομική και ελάχιστα επεμβατική τεχνική που βρίσκεται ψηλά στις συστάσεις των ειδικών για την αντιμετώπιση της λιθίασης.
 
3) ΔΙΑΛΥΣΗ ΛΙΘΩΝ (ή ΧΥΜΟΛΥΣΗ)
Η διάλυση ήδη υφιστάμενων λίθων (χημολυτική αποσύνθεση ή χυμόλυση) αφορά κυρίως λίθους που αποτελούνται από ουρικό οξύ. Οι λίθοι από ουρικό οξύ είναι «αόρατοι» στην ακτινογραφία, ενώ οι λίθοι που περιέχουν ασβέστιο ορατοί. Εδώ, η παρέμβαση έχει ως στόχο αρχικά την πρόληψη σχηματισμού νέων λίθων και αύξησης των διαστάσεων αυτών που υπάρχουν ήδη. Η χρήση αλλοπουρινόλης σε συνδυασμό με μία ουσία που ονομάζεται κιτρικό κάλιο μπορεί να αλλάξει την οξύτητα (PH) των ούρων. Σε τιμές PH πάνω από 6,5 δεν σχηματίζονται πλέον νέοι λίθοι. Όμως, μεταξύ 7 και 7,2, οι λίθοι ουρικού οξέος διαλύονται με ρυθμό περίπου 1 εκ. τον μήνα. Εξυπακούεται ότι η μέθοδος δεν προτείνεται σε περιπτώσεις στις οποίες το πρόβλημα είναι οξύ, δηλαδή σε απόφραξη με μεγάλη διάταση του νεφρού, πόνο κλπ.

4) ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΟΥΡΗΤΗΡΙΚΟΥ ΚΑΘΕΤΗΡΑ

 
Ουρητηρικός καθετήρας (pig-tail)
Ακόμα και όταν η χειρουργική αντιμετώπιση της λιθίασης δεν είναι η οριστική επιλογή, συμβαίνει συχνά να προηγείται η τοποθέτηση ουρητηρικού καθετήρα (ureteral stent ή “pig-tail”) υπό αναισθησία. Ο εσωτερικός αυτός καθετήρας παροχετεύει τον αποφραγμένο νεφρό, οπότε αντιμετωπίζει τον πόνο και βοηθά στην αποκατάσταση τυχόν διαταραχής της λειτουργίας του νεφρού. Κατόπιν, ο Ουρολόγος προτείνει τρόπο (συντηρητικό, χειρουργικό ή εξωσωματική λιθοθρυψία) για την απαλλαγή από την πέτρα.
5) ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Πολλές φορές, η επιλογή να αντιμετωπιστεί η λιθίαση με επεμβατική μέθοδο (είτε συνοδεύεται από οξύ κολικό είτε όχι), είναι η κύρια επιλογή του Ουρολόγου. Λίθοι που είναι μεγάλοι, λίθοι που διαπιστωμένα δεν μετακινούνται, τυχόν σοβαρή απόφραξη του νεφρού και πόνος που δεν μπορεί να ελεγχθεί με φάρμακα, είναι οι βασικότεροι λόγοι γι’ αυτό. Επιπλέον, συνυπολογίζεται η επιθυμία του ασθενούς για ταχεία και συνήθως οριστική αντιμετώπιση του προβλήματός του, η αδυναμία (ή απροθυμία) συνεργασίας του για μία πιο συντηρητική προσέγγιση, οι επαγγελματικές του υποχρεώσεις κλπ.

Οι βασικές ενδοσκοπικές χειρουργικές μέθοδοι είναι ηουρητηροπυελοσκόπηση (με ταυτόχρονη χρήση laserή υπερήχων) και η διαδερμική νεφρολιθοθρυψία.

 
Σχηματική απεικόνιση ουρητηρολιθοθρυψίας: το ουρητηροσκόπιο καθοδηγείται στον ουρητήρα, ο λίθος αναγνωρίζεται, διασπάται με χρήση πηγής ενέργειας (π.χ. laser) και στην συνέχεια τα θραύσματά του απομακρύνονται με την βοήθεια ειδικού εργαλείου (basket).
Η «ανοιχτή» χειρουργική μέθοδος προτιμάται κυρίως για πολύ μεγάλους λίθους και επί αποτυχίας των ενδοσκοπικών μεθόδων.
6) ΛΙΘΙΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΗ
Σε αυτήν την περίπτωση, ειδικά αν ο ασθενής παρουσιάζει βαριά εικόνα λόγω καταπληξίας, αντενδείκνυνται οι άλλες μέθοδοι, καθώς χρειάζεται επειγόντως χορήγηση αντιβιοτικών και παροχέτευση του νεφρού με νεφροστομία.
 
ΠΡΟΛΗΨΗ. ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ;
Σπουδαιότερη σημασία έχει η λήψη άφθονων υγρών.
Η δίαιτα χαμηλή σε αλάτι και σε κόκκινο κρέας έχει αποδειχτεί ότι μειώνει τα περιστατικά λιθίασης και των υποτροπών της. Αναλόγως της σύστασης του λίθου ο Ουρολόγος μπορεί να δώσει και περαιτέρω διαιτητικές συμβουλές, ιδιαίτερα για την λιθίαση από οξαλικά.
Στην λιθίαση από ουρικό οξύ χορηγείται και φαρμακευτική αγωγή.
Υπάρχουν, τέλος,  εξειδικευμένα σκευάσματα που μπορούν επίσης να ελαττώσουν τις υποτροπές επιδρώντας στην οξύτητα των ούρων μην επιτρέποντας έτσι τον υπερβολικό σχηματισμό αλάτων (άρα και λίθων) σε αυτά.
 
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η λιθίαση είναι μία από τις συχνότερες παθήσεις του ουροποιητικού και είναι συνηθέστερη στους άνδρες.
Η διερεύνηση του λιθιαστικού επεισοδίου και η ταυτοποίηση του λίθου είναι πολύ σημαντική για την επιλογή του τρόπου αντιμετώπισής του.

Ο σπουδαιότερος παράγοντας για την πρόληψη της λιθίασης είναι η κατανάλωση άφθονων υγρών.Η παρούσα δημοσίευση συνιστά επιστημονική εργασία του υπογράφοντος αυτήν και σε καμια περίπτωση δεν αποτελεί προτροπή για λήψη φαρμάκων η διενέργεια συγκεκριμένης ιατρικης πράξης. Κάθε ασθενής θα πρέπει να συμβουλεύεται το γιατρό μου και να μη λαμβάνει φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή

Βλάχος Ανδρέας , χειρουργός ουρολόγος

ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ – ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ
2Ο ΧΛΜ. ΦΗΡΩΝ – ΠΥΡΓΟΥ, 847 00 ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ 

https://mediteam.gr/category/%CE%B2%CE%BB%CE%B1%CF%87%CE%BF%CF%83/

Το blog αυτό δημιουργήθηκε για να ακουστούν αυτά που σκεφτόμαστε στη καθημερινότητα της δουλειάς μας .
Μια παρέα από ανθρώπους που ασχολούνται με την επιστήμη της ιατρικής και γενικότερα με θέματα υγείας , από το δικό του πόστο έκαστος ( και όχι απαραίτητα όλοι γιατροί ) είπαμε να γράψουμε αυτά που έχουμε να πούμε.

Εγγραφη email

εγγραφειτε και μείνετε ενημερωμένοι
Loading

Copyright © 2018-19 Mediteam.gr

To Top