Παχυσαρκία και εγκυμοσύνη
Τι είναι η παχυσαρκία;
Μια γυναίκα θεωρείται υπέρβαρη όταν ο δείκτης μάζας σώματος (BMI) της πριν την εγκυμοσύνη κυμαίνεται μεταξύ 25-29,9 και παχύσαρκη όταν ο δείκτης μάζας σώματος είναι 30 ή μεγαλύτερος.
Η παχυσαρκία διακρίνεται επιπλέον σε 3 επίπεδα, που αντανακλούν τους αυξανόμενους κινδύνους για την υγεία, οι οποίοι συμβαδίζουν με την αύξηση του δείκτη μάζας σώματος:
• Χαμηλού κινδύνου, με BMI 30-34,9
• Ενδιάμεσου κινδύνου με BMI 35-39,9 και
• Υψηλού κινδύνου με BMI 40 ή μεγαλύτερο.
Μπορεί η παχυσαρκία να επηρεάσει τη γονιμότητα;
Η παχυσαρκία μπορεί να επηρέασει αρνητικά τη γονιμότητα αναστέλλοντας την ωορρηξία. Ακόμη και σε γυναίκες με τακτική ωορρηξία, ο χρόνος επίτευξης εγκυμοσύνης αυξάνει όσο αυξάνει το BMI. Η παχυσαρκία μπορεί ακόμη να επηρεάσει και την αποτελεσματικότητα των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Η παχυσαρκία στη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών;
Η παχυσαρκία στη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο για ορισμένα σοβαρά προβλήματα υγείας:
• Διαβήτης κύησης, είναι ο διαβήτης που εμφανίζεται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ο διαβήτης της κύησης αυξάνει τον κίνδυνο να γεννήσετε με καισαρική τομή. Γυναίκες με διαβήτη κύησης έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη στο μέλλον.
• Προεκλαμψία είναι η αύξηση της αρτηριακής πίεσης που συμβαίνει στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή και μετά τον τοκετό. Αποτελεί σοβαρή διαταραχή που επηρεάζει όλα τα όργανα. Μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια. Επίσης μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση σπασμών, μιας κατάστασης που ονομάζεται εκλαμψία. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε εμβολή. Οι σοβαρές περιπτώσεις προεκλαμψίας χρειάζονται επείγουσα αντιμετώπιση για την πρόληψη αυτών των επιπλοκών. Μπορεί να χρειαστεί να γεννήσετε πρόωρα.
• Άπνοια ύπνου είναι μια κατάσταση κατά την οποία κάποιος σταματά να ανασαίνει για σύντομα διαστήματα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η άπνοια του ύπνου μπορεί όχι μόνο να προκαλέσει αίσθημα κόπωσης, αλλά αυξάνει και τον κίνδυνο για αυξημένη αρτηριακή πίεση, προεκλαμψία, εκλαμψία και διαταραχές από το αναπνευστικό και το καρδιαγγειακό.
• Αύξηση του κινδύνου για θρομβοεμβολικά επεισόδια.
Η παχυσαρκία στη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών για το μωρό;
Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο για ορισμένες καταστάσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
• Αποβολές. Οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν αυτόματη αποβολή συγκριτικά με γυναίκες φυσιολογικού βάρους.
• Ανατομικές ανωμαλίες. Νεογνά που γεννιούνται από παχύσαρκες μητέρες έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων συγγενών ανωμαλιών, κυρίως από την καρδιά και από το νευρικό σωλήνα.
• Προβλήματα στον προγεννητικό έλεγχο. Η αναγνώριση διαφόρων προβλημάτων είναι πιο δύσκολή σε παχύσαρκες γυναίκες. Επίσης η παρακολούθηση του καρδιακού ρυθμού κατά τη διάρκεια του τοκετού (καρδιοτοκογραφία) συχνά παρουσιάζει συχνά δυσκολίες.
• Μακροσωμία. Στην περίπτωση αυτή το μωρό είναι μεγαλύτερο από το φυσιολογικό. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμών κατά τη διάρκεια του τοκετού. Επίσης η μακροσωμία αυξάνει την πιθανότητα καισαρικής τομής. Νεογνά που γεννιούνται μακροσωμικά έχουν αυξημένες πιθανότητες να είναι παχύσαρκοι ως ενήλικες.
• Πρόωρος τοκετός. Προβλήματα που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως η προεκλαμψία ή η καθυστέρηση της ενδομήτριας αύξησης, μπορεί να οδηγήσουν σε ιατρογενή πρόωρο τοκετό. Η προωρότητα σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο προβλημάτων υγείας για το νεογνό.
• Υπογλυκαιμία. Τα νεογνά παχύσαρκων εγκύων συχνά εμφανίζουν υπογλυκαιμία κατά τις πρώτες ώρες μετά τον τοκετό.
Είμαι υπέρβαρη ή παχύσαρκη, θα πρέπει να χάσω βάρος πριν συλλάβω;
Η απώλεια βάρους πριν από τη σύλληψη είναι ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη προβλημάτων που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Ακόμη και μικρή απώλεια βάρους (5-7% του αρχικού βάρους) μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών λόγω της παχυσαρκίας.
Πως μπορώ να χάσω βάρος με ασφάλεια;
Για να χαθεί βάρος θα πρέπει να καταναλώνεται περισσότερες θερμίδες από όσες προσλαμβάνεται. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με άσκηση και υγιεινή διατροφή.
θα απαιτηθεί η συνδρομή ενός διαιτολόγου για να σχεδιαστεί ένα κατάλληλο για εσάς πρόγραμμα διατροφής.
Η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας είναι σημαντική εάν επιδιώκετε να χάσετε βάρος. Συνίσταται μέτρια άσκηση (π.χ. ποδηλασία, βόλτα με τα πόδια και γενική κηπουρική) για 60 λεπτά την ημέρα ή έντονη άσκηση (π.χ. τζόκινγκ, κολύμβηση ή βαριά εργασία) για 30 λεπτά την ημέρα, τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Αυτό δε χρειάζεται να γίνετε συνεχόμενα. Για παράδειγμα, μπορείτε να εξασκηθείτε για 20 λεπτά τρεις φορές την ημέρα.
Υπάρχουν φάρμακα για να με βοηθήσουν να χάσω βάρος πριν να μείνω έγκυος;
Εάν προσπαθήσατε να χάσετε βάρος μέσω αλλαγών στη δίαιτα και τον τρόπο ζωής και εξακολουθείτε να έχετε BMI 30 ή μεγαλύτερο ή BMI τουλάχιστον 27 όταν συνυπάρχουν ορισμένες ορισμένες ιατρικές καταστάσεις, όπως ο διαβήτης ή οι καρδιακές παθήσεις, μπορεί να προταθούν φάρμακα για την απώλεια βάρους. Αυτά τα φάρμακα δεν πρέπει να λαμβάνονται αν προσπαθείτε να μείνετε έγκυος ή είστε έγκυος.
Υπάρχει χειρουργική επέμβαση για να με βοηθήσω να χάσω βάρος πριν να μείνω έγκυος;
Η βαριατρική χειρουργική επέμβαση μπορεί να αποτελεί μια επιλογή για τα άτομα που είναι πολύ παχύσαρκα ή που έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία.
Εάν υποβληθείτε σε επέμβαση για απώλεια βάρους, δε θα πρέπει να μείνετε έγκυος για 12-24 μήνες μετά τη επέμβαση, δηλαδή κατά το διάστημα κατά το οποίο η απώλεια βάρους θα είναι έντονη.
Εάν αντιμετωπίζατε θέματα γονιμότητας, είναι πιθανό να επιλυθούν με την απώλεια του βάρους.
Είναι σημαντικό να το γνωρίζετε αυτό γιατί η βελτίωση της γονιμότητας μπορεί να οδηγήσει σε μια μη προγραμματισμένη εγκυμοσύνη. Μερικοί τύποι βαριατρικής χειρουργικής μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα απορροφά τα φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα, συμπεριλαμβανομένων των αντισυλληπτικών χαπιών. Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί άλλη μορφή αντισύλληψης.
Αν είμαι υπέρβαρη ή παχύσαρκη πόσο βάρος μπορώ να πάρω κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Το βάρος πριν την εγκυμοσύνη, η κατάσταση της υγείας της μητέρας, αλλά και του μωρού, παίζουν ρόλο στο βάρος που θα πρέπει να προσληφθεί στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Η πρόσληψη βάρους σε παχύσαρκες γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης κυμαίνεται από 5 έως 9 κιλά.
Αν πρόκειται για δίδυμη κύηση, η πρόσληψη βάρους θα πρέπει να κυμαίνεται από 11 έως 19 κιλά.
Για γυναίκες που είναι εξαιρετικά παχύσαρκες, η πρόσληψη βάρους λιγότερου από το συνιστώμενο ή και η απώλεια μπορεί να συνδέεται με μείωση του κινδύνου γέννησης μακροσωμικού νεογνού. Βεβαία υπάρχουν μελέτες που υποδεικνύουν ότι η απώλεια ή η μικρή πρόσληψη βάρους κατά την κύηση μπορεί να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου τοκετού ή γέννησης μικρού για την ηλικία κύησης νεογνού.
Πως σχεδιάζω μια υγιεινή διατροφή στη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Η ισορροπίας μεταξύ της κατανάλωσης υγιεινών τροφών και της διατήρησης ενός υγιούς σωματικού βάρους είναι σημαντική για την υγεία τόσο της μητέρας όσο και του μωρού. Οι επιπλέον θερμιδικές ανάγκες της μητέρας λόγω της εγκυμοσύνης είναι μικρές. Στο δεύτερο και στο τρίτο τρίμηνο, μια έγκυος χρειάζεται κατά μέσο όρο 300 επιπλέον θερμίδες (που αντιστοιχεί περίπου σε ένα φλιτζάνι γάλα και μια φέτα ψωμί). Ένας διαιτολόγος μπορεί να βοηθήσει στην κατάρτιση του κατάλληλου για την περίπτωση σας προγράμματος διατροφής.
Πόσο θα πρέπει να ασκούμε στη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Αν δεν κάνατε κάποια μορφή αύξησης πριν από την εγκυμοσύνη, θα πρέπει να ξεκινήσετε την άσκηση σταδιακά. Αρχίζετε με 5 λεπτά την ημέρα και αυξάνεται τη διάρκεια κατά 5 λεπτά κάθε εβδομάδα, μέχρι να φτάσετε τη μισή ώρα την ημέρα, ιδανικά όλες της ημέρες της εβδομάδας. Το βάδισμα αποτελεί πολύ καλή άσκηση για γυναίκες που ξεκινούν να ασκούνται για πρώτη φορά. Η κολύμβηση είναι επίσης μια ακόμη καλή άσκηση στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το νερό υποστηρίζει το βάρος του σώματος και μειώνεται ο κίνδυνος τραυματισμών.
Μπορώ να έχω μια υγιή εγκυμοσύνη ενώ είμαι παχύσαρκη;
Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο των επιπλοκών, αλλά δεν αποκλείει μια υγιή εγκυμοσύνη.
Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή και την άσκηση σας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επίσης απαιτείται στενή παρακολούθηση της εγκυμοσύνης, λόγω του αυξημένου κινδύνου εμφάνισης επιπλοκών.
Πως επηρεάζει η παχυσαρκία τον τοκετό;
Οι υπέρβαρες και οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν μεγαλύτερη διάρκεια τοκετού από τις φυσιολογικού βάρους γυναίκες.
Επίσης η παρακολούθηση του καρδιακού ρυθμού του μωρού κατά τη διάρκεια του τοκετού (καρδιοτοκογραφία) είναι πιο δύσκολη σε παχύσαρκες γυναίκες.
Οι παράγοντες αυτοί σχετίζονται με αύξηση του ποσοστού καισαρικών τομών.
Σε περίπτωση καισαρικής τομής οι παχύσαρκες γυναίκες εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο αιμορραγίας, μόλυνσης του τραύματος ή άλλων επιπλοκών συγκριτικά με φυσιολογικού βάρους επίτοκες.
Πως μπορώ να ελέγξω το βάρος μου μετά τον τοκετό;
Η υιοθέτηση υγιεινής διατροφής σε συνδυασμό με άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη ενός υγιούς σωματικού βάρους.
Ο θηλασμός συνίσταται για τον πρώτο χρόνο ζωής του μωρού. Δεν αποτελεί μόνο τον καλύτερο τρόπο διατροφής για το μωρό σας, αλλά επίσης βοηθά και στην απώλεια βάρους. Γυναίκες που θηλάζουν τα μωρά τους έστω και για μερικούς μήνες, χάνουν τα κιλά που πήραν κατά την εγκυμοσύνη πιο γρήγορα από γυναίκες που δε θηλάζουν.
ΑΛΜΑΛΟΓΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Μαιευτήρας – Χειρούργος – Γυναικολόγος
Κοινωνική Δικτύωση
https://www.facebook.com/almaloglouk/
https://twitter.com/kosalm
Η Αρθρογραφία του γιατρού στο Mediteam:
https://mediteam.gr/category/αλμάλογλου-κωνσταντίνος/
