Τι είναι η οστεοπόρωση;
Η οστεοπόρωση είναι η μια συχνή μεταβολική πάθηση των οστών, στην οποία τα οστά γίνονται πιο αδύναμα και εύθραυστα λόγω της απώλειας της οστικής μάζας και της διαταραχής στην αρχιτεκτονική τους, με συνέπεια την αύξηση του κινδύνου για δημιουργία καταγμάτων.
Τα κατάγματα μπορούν να οδηγήσουν σε αναπηρία. Τα οστεοπορωτικά κατάγματα συνδέονται με αυξημένη θνησιμότητα.
Τι είναι η οστεοπενία;
Στην οστεοπενία η μείωση της οστικής μάζας είναι μικρότερη από ότι στην οστεοπόρωση και ο κίνδυνος καταγμάτων μικρός. Οι ασθενείς που έχουν οστεοπενία κινδυνεύουν να αναπτύξουν μελλοντικά οστεοπόρωση
Η οστεοπόρωση είναι πιο συχνή στις γυναίκες ή στους άνδρες;
Η οστεοπόρωση είναι 5 φορές πιο συχνή στις γυναίκες.
Ποιες καταστάσεις αυξάνουν τον κίνδυνο οστεοπόρωσης;
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για την εμφάνιση οστεοπόρωσης είναι:
• Τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων λόγω διαταραχών της έμμηνου ρύσεως ή εμμηνόπαυσης αυξάνουν τον κίνδυνο για οστεοπόρωση.
• Η ηλικία, όσο αυξάνει τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να παρουσιαστεί οστεοπόρωση.
• Μειωμένη άσκηση, καθιστική ζωή και παρατεταμένη παραμονή στο κρεβάτι, συμβάλλουν στην αύξηση του ρυθμού απώλειας της οστικής πυκνότητας και στην ανάπτυξη οστεοπόρωσης.
• Η πρόσληψη ανεπαρκούς ποσότητας ασβεστίου και βιταμίνης D αυξάνει τον κίνδυνο για οστεοπόρωση.
• Το κάπνισμα μειώνει το επίπεδο των οιστρογόνων στις γυναίκες και μπορεί να προκαλέσει πρόωρη εμμηνόπαυση.
• Η υπερβολική πρόσληψη βιταμίνης Α.
• Η υψηλή πρόσληψη καφεΐνης.
• Η υψηλή πρόσληψη αλατιού.
• Η κατάχρηση αλκοόλ (τρία ή περισσότερα ποτά την ημέρα).
• Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ οδηγεί σε αυξημένη απώλεια της οστικής πυκνότητας.
• Οικογενειακό ιστορικό: Υπάρχει οικογενειακή προδιάθεση για την οστεοπόρωση. Αν ένα μέλος της οικογένειας προσβληθεί από οστεοπόρωση ή παρουσιάσει οστεοπορωτικό κάταγμα, οι πιθανότητες για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας να εμφανίσουν οστεοπόρωση είναι αυξημένες.
• Οι μικρού αναστήματος και λεπτές γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για οστεοπόρωση.
• Ορισμένα φάρμακα όπως η κορτιζόνη (μακροχρόνια χορήγηση) αυξάνουν τον κίνδυνο για οστεοπόρωση.
• Ορισμένες ασθένειες όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο λύκος.
Ποια είναι η σχέση μεταξύ οστεοπόρωσης και εμμηνόπαυσης;
Τα οιστρογόνα, οι ορμόνες που παράγονται στις γυναίκες, προστατεύουν από την οστική απώλεια. Μετά την εμμηνόπαυση, οι ωοθήκες παράγουν πολύ λίγα οιστρογόνα. Αυτή η μείωση στην παραγωγή των οιστρογόνων προκαλεί μια ταχεία απώλεια οστικής μάζας, που ξεκινά ένα χρόνο μετά την τελευταία έμμηνο ρύση και διαρκεί περίπου 3 χρόνια. Οι φυσικές επιδράσεις της γήρανσης στα οστά μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην απώλεια οστικής μάζας.
Ποια είναι τα συμπτώματα της οστεοπόρωσης;
Η οστεοπόρωση μπορεί να μην προκαλεί συμπτώματα για δεκαετίες. Ωστόσο, ορισμένα σημεία και συμπτώματα εμφανίζονται καθώς η ασθένεια εξελίσσεται. Καθώς αποδυναμώνονται οι σπόνδυλοι (τα οστά της σπονδυλικής στήλης), μπορεί να προκληθούν οστεοπορωτικά κατάγματα. Τα κατάγματα στο πρόσθιο τμήμα των οσφυϊκών σπονδύλων μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια ύψους ή την ελαφριά κάμψη της σπονδυλικής στήλης. Αυτός ο τύπος καταγμάτων των σπονδύλων συχνά δεν προκαλεί πόνο. Μερικές φορές, τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης μπορούν να προκαλέσουν πόνο που ταξιδεύει από την πλάτη στις πλευρές του σώματος.
Τι είναι η εξέταση μέτρησης οστικής πυκνότητας;
Με την εξέταση αυτή γίνετε μέτρηση της πυκνότητας των οστών στη σπονδυλική στήλη, στο ισχίο, στη φτέρνα, στο χέρι ή στον καρπό. Υπάρχουν διάφοροι τύποι μέτρησης της οστικής πυκνότητας. Η μέθοδος διπλής ενεργειακής απορρόφησης (DXA -Dual energy X-ray absorptiometry) θεωρείται η πιο ακριβής από ις διαθέσιμες μεθόδους.
Ποιος πρέπει να κάνει μέτρηση οστικής πυκνότητας;
Η διενέργεια της εξέτασης συνίσταται σε:
• Γυναίκες άνω των 65 ετών,
• Άνδρες άνω των 70 ετών,
• Άτομα που έχουν υποστεί κάταγμα σε ηλικία άνω των 50 ετών,
• Γυναίκες στην εμμηνόπαυση με παράγοντες κινδύνου,
• Άνδρες 50 έως 69 ετών με παράγοντες κινδύνου,
Επίσης, μπορεί να απαιτηθεί να γίνει μέτρηση στις παρακάτω περιπτώσεις :
• Ακτινογραφία σπονδυλικής στήλης με εμφανές κάταγμα ή απώλεια οστικής πυκνότητας,
• Εμμένον άλγος στην πλάτη ή οσφυϊκή χώρα με πιθανό κάταγμα στην σπονδυλική στήλη,
• Απώλεια ύψους άνω των 1,3 εκατοστών μέσα σε χρονικό διάστημα ενός έτους,
• Συνολική απώλεια ύψους άνω των 4 εκατοστών (από το αρχικό ανάστημα του ατόμου).
Πώς γίνεται η μέτρηση οστικής πυκνότητας;
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ξαπλώνετε για 3-10 λεπτά ενώ ένα μηχάνημα σαρώνει το σώμα σας. Με αυτό το τεστ υπάρχει έκθεση σε μια μικρή ποσότητα ακτινοβολίας, μικρότερη από αυτή που θα δεχθείτε κάνοντας μια απλή ακτινογραφία θώρακα.
Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα της μέτρησης οστικής πυκνότητας;
Τα αποτελέσματα μιας μέτρησης οστικής πυκνότητας εκτιμώνται με τη χρήση των T-scores. Το T-score είναι μια ένδειξη για το πόσο υψηλότερη ή χαμηλότερη είναι η οστική πυκνότητα του εξεταζόμενου από αυτή ενός υγιούς 30χρονου ενήλικα.
Ένα θετικό T-score σημαίνει ότι έχετε ισχυρότερα οστά από μια μέση ηλικία 30 ετών. Εάν η βαθμολογία T-score σε οποιαδήποτε θέση είναι -1 έως -2,5, σημαίνει ότι έχετε χαμηλή οστική πυκνότητα και διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης οστεοπόρωσης. Μια βαθμολογία -2,5 ή χαμηλότερη σημαίνει ότι έχετε οστεοπόρωση.
Πόσο συχνά πρέπει να γίνεται η μέτρηση οστικής πυκνότητας;
Η συχνότητα της εξέτασης εξαρτάται από την ηλικία και από το αποτέλεσμα της προηγούμενης εξέτασης.
Ποια θεραπεία υπάρχει για την οστεοπόρωση;
Διάφορα φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης και συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καταγμάτων. Ορισμένα φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη της ανάπτυξης οστεοπόρωσης.
Πώς μπορεί να προληφθεί η οστεοπόρωση;
Ο τρόπος ζωής διαδραματίζει βασικό ρόλο στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Η άσκηση, μια υγιεινή διατροφή και η αποφυγή του καπνίσματος μπορούν να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε τα οστά σας ισχυρά και υγιή καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής σας.
Πότε είναι η καλύτερη στιγμή για να αρχίσω να παίρνω μέτρα για να αποτρέψω την ανάπτυξη οστεοπόρωσης;
Δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς για να αρχίσετε να σκέφτεστε την υγεία των οστών σας.
Η φροντίδα για την καλή υγεία των οστών πρέπει να ξεκινήσει κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Αυτός είναι ο καιρός να εστιάσετε στην οικοδόμηση και να διατηρήσετε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη οστική πυκνότητα μέσω της άσκησης, της καλής διατροφής και της διατήρησης καλής υγείας.
Πώς μπορεί να ασκήσει βοήθεια για την πρόληψη της οστεοπόρωσης;
Η άσκηση αυξάνει την οστική πυκνότητα πριν από την εμμηνόπαυση και επιβραδύνει την οστική απώλεια μετά την εμμηνόπαυση. Συνίσταται άσκηση 30 λεπτών την ημέρα, για 5 ημέρες την εβδομάδα.
Πως το ασβέστιο και η Βιταμίνη D συμβάλλουν στην υγεία των οστών;
Το ασβέστιο είναι σημαντικό για την οικοδόμηση υγειών οστών. Η βιταμίνη D βοηθάει τον οργανισμό να απορροφήσει το ασβέστιο. Πολλοί άνθρωποι δε λαμβάνουν αρκετό ασβέστιο από τις τροφές. Μπορείτε να αυξήσετε την πρόσληψη ασβεστίου καταναλώνοντας μια ποικιλία τροφών πλούσιες σε ασβέστιο. Πέρα από τα γαλακτοκομικά (γιαούρτι, γάλα, τυρί) τροφές πλούσιες σε ασβέστιο είναι το σπανάκι, οι λαχανίδες, τα ξερά φασόλια, οι σαρδέλες, ο σολομός και τα αμύγδαλα.
Επιπλέον μπορείτε να αυξήσετε την πρόσληψη βιταμίνης D με την κατανάλωση τροφίμων εμπλουτισμένων με βιταμίνη D (χυμός πορτοκαλιού, δημητριακά και γάλα). Τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη D είναι τα λιπαρά ψάρια, όπως σκουμπρί, σολομός, σαρδέλα, και τα αυγά. Η έκθεση στον ήλιο για 10-15 λεπτά τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα, μπορεί προσφέρει ικανοποιητικές ποσότητες βιταμίνης D
ΑΛΜΑΛΟΓΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Μαιευτήρας – Χειρούργος – Γυναικολόγος
Κοινωνική Δικτύωση
https://www.facebook.com/almaloglouk/
https://twitter.com/kosalm
Η Αρθρογραφία του γιατρού στο Mediteam:
https://mediteam.gr/category/αλμάλογλου-κωνσταντίνος/
.
