Τον τελευταίο χρόνο ζούμε μια περίοδο πρωτοφανών περιορισμών που επιβλήθηκαν λόγω της ταχύτατης μετάδοσης και υψηλής νοσηρότητας της πανδημίας Covid-19. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα σοβαρές επιπτώσεις στο σύνολο σχεδόν της κοινωνίας. Η αβεβαιότητα , το άγχος , η κοινωνική απομόνωση , η μοναχικότητα είναι μόνο μερικές από αυτές. Ειδικότερα για τα μικρά παιδιά κ τους εφήβους όπου η νόσος φαίνεται να είναι ηπιότερη , μελέτες επισημαίνουν ότι η επίδραση της είναι δυσμενής τόσο στην ψυχική τους υγεία όσο και στην ανάπτυξη τους.
Πράγματι , στη διεθνή βιβλιογραφία παρουσιάζονται όλο και περισσότερες μελέτες που αφορούν τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία του παιδιατρικού πληθυσμού. Ειδικότερα τα συμπεράσματα που προκύπτουν από χώρες που έχουν πληγεί σημαντικά από την πανδημία όπως η Κίνα, η Ιταλία , η Ισπανία , το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ανησυχητικά. Χαρακτηριστικά , στην Ιταλία και την Ισπανία εκτιμήθηκε η ψυχολογική επίπτωση της καραντίνας σε παιδιά και εφήβους όπου συμμετείχαν 1143 γονείς παιδιών ηλικίας 3-18 ετών. Το 85,7 % των γονέων ανέφερε αλλαγή στα συναισθήματα και στην συμπεριφορά των παιδιών κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Συγκεκριμένα οι παρατηρούμενες αλλαγές αφορούσαν δυσκολία συγκέντρωσης (76,6%), πλήξη (52%), ευερεθιστότητα (39%), ανησυχία (38.8%), νευρικότητα (38%), μοναξιά (31,3%), άγχη (30,1%). Ενώ σε μια άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Κίνα με συμμετοχή 8079 μαθητών δημοτικου-γυμνασίου φάνηκε ότι η επίπτωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης ήταν 43,7% και του άγχους 37,4%.
Πως μπορούμε όμως να βοηθήσουμε τα παιδιά μας σε αυτή τη δύσκολη περίοδο;
Χωρίς αμφιβολία, η αναγνώριση από τους γονείς διαταραχών στην ψυχική υγεία των παιδιών τους είναι μια μεγάλη πρόκληση καθώς τα νήπια δεν μπορούν να εκφράσουν με ευκολία τα συναισθήματα τους ενώ οι έφηβοι τείνουν να τα αποκρύπτουν. Ωστόσο υπάρχουν κάποια σημεία και συμπτώματα που μπορούν να βοηθήσουν.
Όσον αφορά τα νήπια και τα μικρά παιδιά μπορεί να παρατηρηθείꓽ
- Οπισθοδρόμηση των δεξιοτήτων και του αναπτυξιακού επιπέδου που έχουν ήδη κατακτήσει
- Γκρίνια, ευρεθιστότητα και δυσκολία στην παρηγοριά.
- Δυσκολία στον ύπνο ( συχνά ξυπνήματα ),διαταραχές σίτισης , δυσκοιλιότητα ή διάρροια, κοιλιακά άλγη, νυκτερινή ενούρηση
- Άγχος αποχωρισμού ή εκρήξεις θυμού
Όσον αφορά τα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους συμπτώματα στρες μπορεί να περιλαμβάνουνꓽ
- Ασυνήθη για το παιδί εναλλαγή διαθέσεων όπως αισθήματα μελαγχολίας, θυμού , νευρικότητας
- Διαταραχές συμπεριφοράς όπως απομάκρυνση από φίλους και συμμαθητές ή απώλεια ενδιαφέροντος για τις αγαπημένες του δραστηριότητες
- Διαταραχές ύπνου όπως αυπνία ή υπερβολικές ώρες ύπνου και σίτισης όπως μείωση της όρεξης ή υπερφαγία
- Δυσκολίες στη συγκέντρωση , μνήμη και μειωμένο ενδιαφέρον για το σχολείο
- Παραμέληση εμφάνισης και προσωπικής υγιεινής.
Είναι καλό για τους γονείς να παρατηρούν τις αλλαγές συμπεριφοράς ώστε να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να μοιραστούν τις ανησυχίες και τους φόβους τους και να βρίσκουν τρόπους που θα τα αποφορτίζουν . Μην ξεχνάμε ότι η προβλεψιμότητα η οποία παρέχει ασφάλεια στα παιδιά πλέον έχει διαταραχτεί και είναι πολύ σημαντική η διατήρηση της θετικότητας και της ελπίδας. Σε κάθε περίπτωση οι γονείς μπορούν να απευθύνονται στον παιδίατρο τους εκφράζοντας τις ανησυχίες τους, ο οποίος μπορεί να αξιολογήσει τα δεδομένα και μπορεί να προσφέρει σωστή υποστήριξη και καθοδήγηση.
Πηγές
Mental Health During COVID-19 : Signs Your Child May Need More Support. American Academy of Pediatrics.2021.
Orgiles M, Morales A, Delvecchio E et al. Immediate Psychological effects of the COVID-19 Quarantine in Youth from Italy and Spain. PsyArXiv, Sep 22,2020
Duan L, Shao X, Wang Y, et al. An Investigation of Mental Health Status of Children and Adolescents in China During the Outbreak of COVID-19. J Affect Disord. 2020;275:112-118
Μπίλιω Παούρη,
MD,PhD Παιδίατρος
Ιατρείο: Παύλου Μελά 42 & Δημητρακοπούλου 21,
Κορυδαλλός Πειραιάς
Τηλ: 2167004825, 6944653334
e-mail: docpaouri@yahoo.com
Δείτε τα άρθρα της παιδιάτρου στο Mediteam.gr
